Toen Bart de Groot (een
van de oprichters van Beehive en zelfbenoemd stuifduivel) niet meer tevreden
was over zijn werkruimte, ging hij op zoek naar een andere. En toen hij geen
geschikte plek vond, bedacht hij hem zelf. Dat werd Beehive. Beehive is alles
wat zijn oude werkplek in Amsterdam Noord niet was. Beehive biedt aanmerkelijk
meer zekerheid dan anti-kraak. Bij Beehive zijn huurders meer dan een partij
die de huur kan betalen. Ze passen bij de huurders die er al zijn en samen gaan
ze aan de slag. Beehive is veel dynamischer dan de gemiddelde Amsterdamse
broedplaats. Een nieuwe huurder brengt ook weer nieuwe dynamiek. En Beehive is
er niet alleen voor zichzelf en zijn huurders, Beehive is er ook voor zijn
omgeving. Beehive ging de boer op met zijn concept en kreeg in 2007 de kans om
het te realiseren in Vliegbasis de Huygens, een voormalige ROC, in Amsterdam
Slotervaart.
Selectie
Samenwerking
tussen de verschillende huurders is een belangrijke doelstelling van Beehive.
“Als een huurder mij vertelt dat hij een opdracht heeft geweigerd, omdat die te
groot voor hem was, dan heb ik gefaald,” vertelt Bart de Groot. “Want bij
Beehive zijn er altijd wel mensen te vinden die samen met jou die opdracht
kunnen doen.”
Samenwerken
gaat niet vanzelf. Of je kunt samenwerken en past bij de andere huurders is
daarom net zo belangrijk als het kunnen betalen van de huur. Past de nieuwe
huurder in het gezelschap van ondernemers, dat al actief is in de ruimte? Voegt
hij of zij iets toe? Bart de Groot: “Niet iedereen is welkom. Beehive heeft
veel creatieven en kunstenaars onder zijn huurders. Daar past niet iedere
boekhouder bij. Maar als zich vier mensen melden die het helemaal gehad hebben
bij hun grote accountantskantoor en graag aan de slag gaan met kleine klanten
uit de creatieve sector, dan zijn ze welkom. Want iemand die kan rekenen en met
geld omgaan is in de wereld van creatieven een enorme aanvulling. Of een
ondernemer uiteindelijk een huurcontract krijgt, is een kwestie van gevoel.
Niet iedereen heeft dat. Ik probeer het ook bij de mensen die voor ons werken
er in te krijgen, maar je kunt er mensen nauwelijks op aannemen. Of mensen dat
goed kunnen zie je pas na een half jaar of een jaar. Je zou ze eigenlijk moeten
scouten.”
Weten
wie je klanten zijn, daar gaat het om. Beehive selecteert niet alleen, maar
blijft ook actief zoeken naar synergie wanneer huurders binnen zijn. Bart de
Groot: “Door te blijven makelen tussen verschillende huurders, houden we de
dynamiek in het gebouw in stand. Soms lukt het om echt allemaal mensen en
disciplines bij elkaar te brengen. Dan heb ik echt een ‘I love it when a plan comes together’-gevoel.”
Werkruimte
De
ruimtes die Beehive verhuurt zorgen er voor dat je elkaar tegenkomt. Ze zijn
vaak groot, zodat verschillende ondernemers er hun plek hebben. Maar alleen
omvang is niet genoeg. “De ruimte moet zo zijn ingericht dat je elkaar
regelmatig tegenkomt,” zegt Bart de Groot. “Bij het binnenkomen, bij het koffieapparaat.
Want als je elkaar tegenkomt, praat je met elkaar. En in een werkomgeving praat
je over je werk. Zo kan samenwerking tot stand komen.”
Locatie
Belangrijk
voor Beehive is ook de plek waar die werkruimte dan staat. Beehive moet er iets
kunnen brengen en hij moet betaalbaar zijn. Het eerste betekent vaak het
tweede. Dat gold in ieder geval voor Slotervaart. Slotervaart was bij uitstek
een plek in Amsterdam waar je met een initiatief als Beehive meerwaarde kon
brengen. En omdat het Slotervaart was, was de huur ook laag genoeg om het
initiatief rendabel te maken. Want Beehive is niet duur. “Eigenlijk is het
simpel. Als het ons niet lukt het voor 80% vol te hebben, is onze huur te hoog.
We richten ons op ondernemers die gebrek aan geld compenseren met een overmaat
aan tijd”, vertelt Bart de Groot. “Het zijn vaak starters die op zoek zijn naar
opdrachten, en hun naam nog moeten vestigen in de markt. Ze zijn dus ook op
zoek naar vulling van hun portfolio, aanvulling van hun netwerk, kortom
bekendheid.”
Twee uur per week
Wie
huurt bij Beehive verplicht zich om één à twee uur per week te besteden aan een
project dat de buurt ten goede komt. Bart de Groot: “Die één à twee uur die
onze huurders aan de buurt moeten geven, zijn gebaseerd op de gedachte dat die
uren een bepaalde waarde vertegenwoordigen. De huur is laag en het verschil met
een gewone huur “betalen” ze met de tijd die ze in dat project steken. Stel dat
hun tarief zo’n € 30 per uur is. Die twee uur per week zijn dus € 60 waard, zeg
zo’n € 250 per maand.”
Projecten
moeten voldoen aan de Beehive-meetlat. Die meetlat is bepaald niet strak
geformuleerd. Het project moet goed zijn voor de huurder, voor de buurt en voor
Beehive. ‘Iets met kinderen’ is bijvoorbeeld niet goed genoeg. Bart de Groot:
“Voor je het weet doe je iets met zes kinderen, ben je een soort oppas en
verandert er in de buurt verder niets. Daar doen we het niet voor. Andersom
praten we mensen ook ingewikkelde ideeën uit het hoofd waar ze zelf niks mee op
schieten. Ze moeten er zelf ook echt wat aan hebben, bijvoorbeeld voor dat
portfolio dat ze nog moeten vullen.”
Geen dure hobby
In
samenwerking met corporatie Far West brak Beehive een aantal dichtgetimmerde
winkelpanden in Slotervaart open. Letterlijk. Bart de Groot: “Huurders moesten
in die winkels iets hebben om te verkopen. Het moest in de etalage kunnen
staan, je moest het kunnen zien. Het liefst wilden we dat je iedere dag de
ramen moest lappen, omdat er allemaal kinderen met hun neus tegen de
etalageruit stonden. Kinderen waarvan de ouders vaak niet werken, of hun geld
verdienen aan de onderkant van de arbeidsmarkt of in een vage winkel. Als
kinderen gaan vragen wat je doet, is het een succes.” Dat neemt allemaal niet
weg dat je ook nog gewoon de huur moet betalen. Beehive is er voor ondernemers
die zichzelf kunnen bedruipen. Wie succesvol is met zijn project, maar de huur
niet betaalt, moet uiteindelijk vertrekken. Anders is het een dure hobby.
Betaal
je wel de huur, maar doe je niks aan je project, dan kun je ook niet blijven. Inmiddels
is er om die reden twee keer een huurcontract beëindigt. Problemen leverde dat
niet op. “We zijn er duidelijk over, wanneer mensen hun huurcontract tekenen,”
zegt Bart de Groot. “Dat moet ook, want naderhand moet je natuurlijk niet meer
aan komen zetten met de verplichting om onbetaald aan de slag te gaan in de
buurt. Toen we die huurcontracten beëindigden, vonden die huurders dat ook niet
meer dan redelijk. Het is natuurlijk anders wanneer een project mislukt,
terwijl er keihard aan gewerkt is. Dan kun je blijven, en moet je een ander
project verzinnen.” Daarbij moet worden bedacht dat de Beehive meetlat
natuurlijk subjectief is; voor jezelf, voor de buurt en voor Beehive is
natuurlijk vaag. Bart de Groot: “Als we er allemaal regels voor gaan maken, dan
werkt het natuurlijk niet meer. Net zoals we niet tegen mensen zeggen dat ze
hun verplichting ook af kunnen kopen. Dan wordt het onzin.”