Het oude ACTA-gebouw is natuurlijk een lelijk gebouw. Dus wat dat betreft was het een prima idee van woningbouwcorporatie De Alliantie om het te kopen, te slopen en iets anders te bouwen. Alleen gooide de crisis roet in het eten. Als je verwacht dat niemand je nieuwe woningen gaat kopen, dan laat je dat lelijke gebouw voorlopig maar even staan. Maar wat moet je er dan mee? Studentenhuisvesting!
De stichting Tijdelijk
Wonen Amsterdam (TWA) werd opgericht, een aannemer ingehuurd, een verbouwing
uit de grond gestampt en studenten aan het werk gezet. Wie minimaal 48 uur kwam
klussen, kreeg een kamer in het nieuwe pand en 10% korting op de huur, zo lang
hij er woont. En wie meer kluste kreeg ook meer korting. Om de kosten laag te
houden, werd gekozen voor een minimale verbouwing. Wat het nog deed, moest
blijven, wat weg moest, werd gesloopt, en wat nodig was werd op een minimaal
afwerkingsniveau geïnstalleerd. De opening was in september 2012.
Zelf Doen kost heel veel tijd
Het beheer werd aan de
studenten overgelaten, met enige ondersteuning van STW Nederland BV. Vanwege de
overweldigende hoeveelheid tijd die dat allemaal kostte, trad het eerste
bestuur al snel af. Een volgende lichting studenten nam de fakkel over, zij het
onder andere voorwaarden. Fleur Eymann is één van die studenten. “Alles in
zelfbeheer, dat is echt te veel voor een studentenbestuur van maar een paar
mensen. Want het beheer van 460 studenten woningen is natuurlijk een zware
klus. De huur moet worden geïnd, nieuwe huurders gezocht, het onderhoud moet
worden geregeld en er moet natuurlijk het nodige toezicht worden georganiseerd.
En ondertussen moet er wel worden gestudeerd. Dus toen het allemaal te veel
werd, is STW Nederland BV bereid gevonden om op te treden als bestuur van de
Stichting Tijdelijk Wonen Amsterdam. STW Nederland BV is een club van vier
voormalige bestuurders van STW (Stichting Tijdelijk Wonen), die veel ervaring en kennis hebben van het
tijdelijk transformeren van kantoorruimte naar woonruimte voor jongeren. Samen met drie anderen vorm ik nu het
Studentenbeheer van ACTA, en voor ingewikkelde zaken kunnen we terugvallen op
STW Nederland BV. Dat is wel zo fijn.”
Terugkijkend moet worden
geconstateerd dat de Alliantie de studenten misschien wel een beetje heeft
laten zwemmen. Volgens Eymann heeft de Alliantie die conclusie zelf ook
getrokken. “Al zou je ook kunnen zeggen dat iedereen zich wel een beetje heeft
vergist in de mogelijkheden van studenten om zo'n groot pand te beheren. Hoe
het ook zij, de Alliantie vindt het prima dat een partij als STW Nederland BV
in het gat is gesprongen, het is in overleg met hen gebeurd. STW Nederland BV
levert de ondersteuning die wij als studenten nodig hebben, en die de Alliantie
niet in huis heeft. Zij beperken zich nu tot het zijn van betrokken eigenaar.
Want het moet gezegd, als we iets willen doen in of met het gebouw, stuit dat
bij de Alliantie eigenlijk nooit op bezwaren. Zo zijn ze dan ook wel weer.”
Do It Yourself Plus
Het beheer van ACTA is
daarmee Do It Yourself Plus. Het Studentenbeheer bestaat uit vier mensen, die
samen verantwoordelijk zijn voor communicatie, administratie, technisch
onderhoud en sociaal beheer. Het technisch onderhoud bevat natuurlijk het klein
onderhoud en wordt gedaan door een aantal studenten uit het ACTA-gebouw. Het
sociaal beheer is een ingenieus systeem waarvoor alle 28 woongroepen een eigen
beheerder hebben. Natuurlijk moeten de bewoners keuken en sanitair zelf schoon
houden, maar als dat niet loopt, moet de beheerder optreden. En zo ook bij
fietsen op de gang, het moedwillig af laten gaan van het brandalarm of over het
balkon gooien van afval. Zachtzinnig gaat het niet, duidelijk is het wel: het
systeem voorziet in boetes die kunnen oplopen tot € 40. Nog nooit is iemand uit
zijn kamer gezet, maar een goed gesprek heeft al wel meermalen plaats gevonden.
De Plus van het Do It
Yourself bestaat uit STW Nederland BV, die de zorg dragen voor de financiën en
het beheer daarvan, formeel verantwoordelijk zijn en de beherende studenten met
advies terzijde staan. En voor het groot onderhoud en andere technische zaken
waar de studenten de kennis of vaardigheden niet voor in huis hebben, wordt een
beroep gedaan op de aannemer die het pand ook verbouwde.
Maar weinig mensen vertrekken
zomaar, vertelt Eymann. “Iedere maand gaan er wel een paar mensen weg, maar er
staat nooit echt iets leeg. De kamers zijn niet duur, van € 285 voor een kamer
van 11 m2 tot € 450 voor een kamer van 25 m2. Menigeen laat bij het tekenen van
het huurcontract weten het ver weg te vinden en op zoek te gaan naar een kamer
in het Centrum, maar al gauw voelen mensen zich zo thuis dat ze besluiten te
blijven.” Nieuwe huurders vinden is geen probleem: de wachtlijst telt meer dan
400 namen. Wanneer ergens een kamer leeg komt, worden er hospiteeravonden
georganiseerd. Want het moet wel klikken tussen de zittende bewoners en nieuwe
huurder. Eymann: “Natuurlijk, een half uurtje langs komen is een oppervlakkige
indruk, maar beter is er niet. Mensen willen toch graag weten met wie ze
keuken, toilet en douche gaan delen.”
Net zo gemeenschappelijk als je zelf wilt
Een rondgang over de vier
woongroepen op de achtste verdieping, leert dat iedere groep het beheer op
eigen wijze invult. Is de ene keuken een klassieke studentenbedoening, in de
volgende kunnen bewoners echt heel veel van elkaar hebben. Maar die hebben dan
ook afgesproken dat er in de keuken mag worden gerookt. In een derde keuken
klinkt duistere gothic muziek, maar ziet het fornuis er blinkend uit. Net als
de bewoners.
Inmiddels is een
bewonerscommissie opgezet en een feestcommissie. De bedoeling is om samen met
Urban Resort, die ook een deel van het pand huren, een ruimte te maken om
feesten te organiseren. Geklust wordt er ook nog steeds. Gemeenschappelijke
ruimtes worden naar eigen inzicht geschilderd, gesponsord door het
Studentenbeheer.
De
activiteiten beperken overigens zich niet tot het gebouw. Onlangs is een
project opgestart waar de bewoners van het ACTA gebouw, in samenwerking met
buurtbewoners, een prachtige eetbare tuin ontwerpen en onderhouden aan de
oostkant van het gebouw. En daar is natuurlijk ook een facebookpagina over,
waar je de activiteiten kunt bijhouden.