Boeken kon je altijd al
lenen in de Amsterdamse wijk IJburg. Van de buren natuurlijk, maar al
snel na het opleveren van de eerste woningen in de boekenkas op het
Joris Ivensplein. Daarna kinderboeken bij Lees je Blauw, in het
Blauwe Huis. Lees je Blauw verhuisde, maar bleef boeken uitlenen.
Joris Vermeulen woont
vanaf 2006 op IJburg. Hij is van origine literair vertaler en
tekstschrijver, en richtte in 2012 bureau HOTPOT op, voor
vernieuwende concepten en communicatietrajecten met een ideëel
karakter. Toen zijn dochter hem in 2010 vroeg of er op IJburg
eigenlijk een bibliotheek was, ging hij op zoek en vond Lees je
Blauw. En hij vond Lees je Blauw een prachtig initiatief, maar ook
een beetje beperkt. Lees je Blauw was namelijk alleen voor kinderen,
was alleen op woensdag open en je kon er echt alleen maar boeken
lenen. Niks mis mee, maar dus wel een beetje beperkt. Bovendien, de
dichtstbijzijnde bibliotheekvestiging is een fors eind weg en voor
het einde van 2015 zou er geen vestiging van de bibliotheek op IJburg
komen.
Joris Vermeulen bedacht de
FlexBieb: “Flex, omdat de FlexBieb meer moet zijn dan alleen maar
een boekenuitleen. Je moet er ook leuke en interessante dingen kunnen
doen. En ook Flex, omdat we de kosten kunnen drukken door gebruik te
maken van de grote leegstand van winkel- en bedrijfsvastgoed op
IJburg. Als wij flexibel zijn, en bereid om te verhuizen, vergroten
we de kans dat we gratis of voor een lage huur van een ruimte gebruik
kunnen maken.” Met dat concept op zak ging Joris Vermeulen aan de
slag. Hij ging praten met de marktmeester van IJburg en de directeur
van ViiA, de organisatie die op IJburg vrijwilligers ondersteunt. Hij
ging langs bij corporaties en stadsdeel Amsterdam-Oost.
In de loop van 2012 vielen
de puzzelstukjes in elkaar. Corporatie De Key wilde wel een
leegstaande bedrijfsruimte voor de helft van de prijs verhuren. Een
typische win-win: het pand stond al 7 jaar leeg en de FlexBieb zat
(relatief) goedkoop. Gratis zat er niet in, want daar willen
corporaties niet aan vanwege gedoe met de BTW en gevreesde
waardedaling van hun vastgoed. Het stadsdeel zegde een bescheiden
subsidie toe, waarvan de eerste maanden huur, gas en licht en andere
rekeningen konden worden betaald.
Ook vrijwilligers meldden
zich bijna als vanzelf. Een enkele oproep op www.halloijburg.nl
en bij ViiA was genoeg om er zo’n 30 op de been te krijgen, die nu
als ‘FlexBiebers’ door het leven gaan. Die namen naar een ontwerp
van de vrouw van Joris Vermeulen, grafisch ontwerper Janine Jansen,
met zijn allen de inrichting ter hand en regelden meubilair en
computers. En boeken natuurlijk, die lang niet alleen als
tweedehandsjes van de buren kwamen. Een fors deel van de collectie
van de FlexBieb is geschonken door het Historisch Nieuwsblad,
Lemniscaat en de Volkskrant.
In april 2013 was het
zover: de FlexBieb opende de deuren. En niet alleen op
woensdagmiddag. De FlexBieb is open van maandag tot en met zaterdag,
van 12 tot 6 en op donderdag zelfs nog langer. Maar vooral: de
FlexBieb is veel meer dan alleen bibliotheek. Er zijn lezingen en
debatten, kinderen en volwassenen kunnen er naar de film en er is een
jeugd filosofieclub. Stadsdorp IJburg gebruikt de ruimte geregeld oor
een ouderwetse soos, er oefenen koren en er wordt vergaderd. Met de
computers en kopieermachine erbij, noemt de FlexBieb zich voluit
bibliotheek, leeszaal, internetcafé, copyshop en sociaal-cultureel
Centrum.
“We regelen de boel
eigenlijk zonder echt te vergaderen”, zegt Joris Vermeulen. “Er
zijn zo'n tien mensen actief in het regelen en organiseren van
dingen, de rest zorgt er vooral voor dat we open zijn en dat de leden
en andere bezoekers goed geholpen worden. We mailen elkaar, en
regelen dingen. Het vrijwilligersrooster regelt zich dankzij de
Google-agenda eigenlijk grotendeels vanzelf. Voor de punten op de
rooster-i zorgt één medewerker. Vergaderen doen we echt weinig.”
Toen bleken dingen anders
te gaan. In plaats van niet eerder dan eind 2015, ging de vestiging
van de “echte” bibliotheek, van de OBA (Openbare Bibliotheek
Amsterdam), al in maart 2014 open. “Maar toen liep het hier
helemaal niet onmiddellijk leeg. De IJburgse vestiging van de OBA
richt zich uitsluitend op kinderen, en eerlijk gezegd konden we er
daar wel een paar van missen. Het was hier soms echt overvol”,
vertelt Joris Vermeulen. “Hooguit inspireert de opening van dit
filiaal ons tot een nieuwe invulling van het Flex uit FlexBieb. Weg
hoeven we hier voorlopig niet, er staat nog genoeg leeg op IJburg.
Dus nu wordt flex vooral flexibel inspelen op de wensen en behoeften
van IJburgers, onze leden voorop.”
Alhoewel, leden? De
FlexBieb wordt officieel bestierd door een stichting, dus echte
(verenigings)leden zijn het niet. Maar ze zijn met ruim 1500, waarvan
500 volwassen en dus betalend. Levert met een tientje contributie per
jaar toch weer 5000 euro op. Met de subsidie van het stadsdeel, de
bijdragen van de corporaties en inkomsten uit zalenverhuur is het
voorlopig genoeg om de boel draaiende te houden. “Maar een vetpot
is het niet, en iedereen doet het naast zijn werk”, zegt Joris
Vermeulen. “En dan is het soms wel veel gevraagd als deze of gene
ambtenaar wil overleggen in het kader van de subsidiebeschikking. Of
wanneer we samenwerken met de bibliotheek, waar iedereen wordt
betaald, het er niet even naast doet en toch echt meer tijd voor dit
soort zaken heeft.”
Hoe het verder gaat? “Zo
lang er voldoende mensen komen, we het leuk blijven vinden en er
genoeg geld binnenkomt om het allemaal te betalen, gaan we er mee
door. Volgende stap is de oprichting van een nieuwe stichting,
FlexBieb IJburg, met een bestuur met uitsluitend IJburgers, maar
liefst zeven actieve leden groot. Een volgende fase, waarin het
initiatief minder van mij en maar van anderen afhankelijk wordt,”
zegt Joris Vermeulen. “En dat is wel zo goed.”
Zeer goede informatie waar je veel van op kan steken! Bedankt.
BeantwoordenVerwijderen